E-mail: guus@ham-muiden.nl
Redactie en uitgave: Historisch Archief Muiden. Burg. de Raadtsingel 32, 1398 BG Muiden.Tel.nr. 029426-4922

Special

 
 

GOOISCHE TRAM-SPECIAL

LAATSTE SPOREN VAN DE GOOISCHE TRAM IN MUIDEN VERWIJDERD

Op maandag 19 en dinsdag 20 november zijn de laatste sporen van de aanwezigheid van de Gooische Tram in Muiden verwijderd. De zogenaamde “rij-ijzers” van de Amsterdamse-poortbrug met daarin de beide uitsparingen, waarin   ooit de rails van de tram lagen, zijn vervangen door moderne exemplaren. De metalen strippen waren al jaren versleten en verzakt, waardoor er geen goede aansluiting meer bestond tussen het brugdek en de rijweg. Hoewel de noodzaak van deze onderhouds-werkzaamheden niet ter discussie staat, is het toch voor de historie een verlies. Er is nu nog slechts het monumentje van Jocke Overwater (zie foto hierboven) in de zijgevel van restaurant Graaf Floris de Vijfde van Muiden dat zichtbaar herinnert

aan het bestaan van de geliefde, maar ook roemruchte, Gooische Tram, die van 1881 tot 1940 door Muiden reed. Lees meer hierover op de volgende pagina’s en geniet van de nostalgische foto’s.

 

HET TRACÉ

De Gooische Tram reed van 18 mei 1881 tot 15 oktober 1939 van het Amsterdamse Weesperpoortstation (nu Weesperplein) via Diemerbrug (nu Diemen) naar Muiden en Muiderberg dwz naar de Hakkelaarsbrug. Daarna reed men door naar Naarden, Laren, Blaricum, Huizen en Hilversum. Het stuk van de Hakkelaar naar de Brink in Muiderberg werd na enige tijd te duur bevonden. In januari 1883 werd de stoomtram voor dit traject tijdelijk vervangen door een paardentram. Een jaar later echter verzocht de directeur van de Gooische Stoomtram  het gemeentebestuur van Muiden om de tramlijn te mogen verlengen van het Recht-huis langs het Echobos en de Brink naar Café De Echo, dat dichter bij zee lag. Door de opening van de badplaats Zandvoort was het vervoer naar Muiderberg sterk teruggelopen. Voorgesteld werd tevens om de accommodatie van het dorp aantrekkelijker te maken door het aanleggen van plantsoenen en bloemperken. De verlenging ging niet door omdat een dertigtal inwoners van Muiderberg een handtekeningenactie ondernam en een petitie aanbood aan B. en W. van Muiden, waarin men verzocht de verlenging niet toe te staan omdat de straat bij het passeren van de tram voor hun kinderen zeer onveilig zou worden.

PAS OP DE TRAM

De bijnaam “Gooische Moordenaar” had de tram toen al gekregen, vanwege de vele ongelukken met dodelijke afloop. Op dinsdagmorgen 23 december 1924 rond half tien, wilde de heer G. Mol, eigenaar van café “De Ster” te Muiden, een pakje meegeven aan de conducteur van de Gooische Stoomtram. De tram kwam vlak langs zijn woning aan de Amsterdamsestraat en hij wilde dit onder het langzaam voorbijrijden aanreiken. Dichtbij zijn huis stond een lantaarnpaal. Hij liep met de langzaam rijdende tram mee en botste tegen de lantaarnpaal. Hij viel en rolde tussen twee tramwagens. Hoewel de machinist meteen stopte, kon hij niet voorkomen dat de tram over één van zijn benen reed. Zijn vrouw rende naar buiten en vond haar man, stervend van de pijn onder de tram. De heer Mol werd door omstanders onder de tram weggehaald en in het café gelegd. Een voorbijrijdende automobilist bood aan de dokter uit Muiderberg te halen die daar zijn patiënten bezocht. Men was al onderweg naar Weesp om dokter Knaap te halen. Ondertussen lag de heer Mol pijn te lijden en zwaar te bloeden. De burgmeester en de politie kwamen ook en die hadden een verpleegster meegebracht. Ook de pastoor uit Weesp werd ontboden omdat de pastoor van Muiden een dagje uit was. Toch was dokter Ankersmit snel uit Muiderberg gekomen en hij liet de ziekenauto van de Majellastichting uit Bussum komen om de heer Mol daar te laten opnemen. Ondertussen werd een verband aangelegd. Rond 12 uur vertrok de ziekenauto naar Bussum. Daar is de heer Mol in de middag overleden. Hij liet een jonge vrouw, Johanna Koster, en twee kinderen achter. Het café kreeg later de naam “De Mol” ter nagedachtenis aan zijn vroegere eigenaar. Tragisch is nog dat de heer Mol volgens de overlevering altijd zijn (al dan niet beschonken) klanten waarschuwde met de woorden: “Pas op de tram!”

 

DE OPHOGING                                                                 DE HALTE

Toen de tramlijn werd aangelegd in Muiden,                    Ter hoogte van het toenmalige café Het Hof van   

bleek de helling van de Amsterdamsestraat te                   van Holland (nu Floris V) was ooit de halte van de

steil te zijn voor de tram, die hier immers geen                 Gooische Stoomtram. Dat staat ook te lezen op

hoge snelheid kon halen in de drukke straat.                     bord waaronder de mensen staan te wachten op

Men besloot toen om de straat dan maar wat op                 deze foto. De ingang van het café was in het

te hogen zodat de helling wat minder steil werd.                midden van de zijgevel, onder het bord. De pas-

Zodoende kwamen de huizen aan het begin van                sagiers stonden er aan de kant van de weg te

de straat een halve meter lager te liggen dan het                 wachten. Waarschijnlijk was het toch niet zo erg

straatniveau. Op de bovenstaande foto (links) is                 handig dat de passagiers voor de tram daar ston-

dit nog goed te zien. Er liep een stenen rand                      den, want niet lang daarna werd er een nieuwe

langs de diepe goot en er waren trapjes naar de                 ingang voor het café gemaakt op de hoek van de           

lager gelegen woningen. Ook aan de rechterkant               Naarderstraat en de Herengracht. Deze is er nu

is dit nog heel lang zo geweest. Bij sommige                    nog. In de Naarderstraat, bij de achteringang van

oude woningen is de vloer inmiddels verhoogd,                 het restaurant, vind u de gevelsteen in de vorm

maar bij anderen is nog steeds, tot op de dag van              van de Gooische Stoomtram. Deze werd in de ja-

vandaag het hoogteverschil te zien.                                    ren tachtig gemaakt door de Jocke Overwater.

       

Tramrails in de Sluisstraat                                                       Tramrails op de Sluisbrug

BIJ DE KAPPER

Op de bovenstaande foto van de Amsterdamsestraat in de jaren twintig is goed te zien hoe dicht de rails van de tram langs de gevels liepen. Op de hoek van de Hellingstaat en de Amsterdamsestraat was de kapsalon van de familie Voorn. Een paar huizen verderop, in de Amsterdamsestraat, ongeveer ter hoogte van de huidige Rabobank, was kapper Van der Kruis (bij sommigen misschien nog bekend van het zogenaamde ‘bloempotkapsel’) gevestigd. Net als bij café De Ster werd ook daar door de uitbaters bij het verlaten van het pand gewaarschuwd voor de tram. Niet alleen de bezoekers liepen gevaar; af en toe werden hun rijwielen het slachtoffer van de “Gooische Benenbreker” zoals hij ook genoemd werd. Wie nog even snel op zaterdagmiddag geknipt wilde worden en haastig zijn fiets tegen de gevel parkeerde, liep het risico dat het stuur aan de tram haakte en een eind verderop verkreukeld werd teruggevonden.

Tenslotte nog een laatste foto van de oude Amsterdamsepoortbrug met rails in de winter.

Let ook op de vestingwal links en rechts van de brug (nu Burg. de Raadtsingel.)

Geraadpleegde bronnen:

  • Trams en tramlijnen, de Gooische stoomtram en andere lijnen in het Gooi – W.I. Engel. Publishers Wyt, 1972.
  • In het spoor van de Gooische Tram – Bep (G.L.) Boer. Uitgeverij Van Wijland, Laren 2004.
  • De Gooische Moordenaar – W.I. Engel. Uitgeverij Pirola, Schoorl 1981.
  • Daar reed toen de Gooische, een historische tramrit van Amsterdam naar het Gooi – R. Meyn   ea. Albis uitgeverij, Hilversum 1996.
  • Informatieblad Gemeente Muiden, 23 e jaargang, no. 9, november 2007.
 
Did you come to my page by SearchEngine? Click here to see my WebSite...