SCHEEPSWERF-SPECIAL

DE SLUIZ november/december 2006

De oude loods van Schouten, die gebouwd werd in de jaren dertig en later werd overgenomen door de firma Dolman. In 1991 werd er nog eenmaal gebruik van gemaakt, toen er tijdens de feestweek onder anderen de boerenkoolmaaltijd werd gehouden en er een rommelmarkt was georganiseerd door het Comité Openbare Feesten. Daarna werd het uit golfplaten en ijzeren balken samengestelde gebouw volledig gesloopt en door nieuwbouw vervangen(Foto GK, 1991).

Scheepsbouw in Muiden door de eeuwen heen.

Naar aanleiding van de sloop van de oude arbeiderswoningen in de Hellingstraat in oktober j.l. is het HAM in de scheepsbouwhistorie van Muiden gedoken. Op deze site kunt u meer lezen over de rijke geschiedenis van de scheepswerven aan de monding van de Vecht.

• De familie Pauw, die van 1817 tot 1902 een belangrijke rol speelde in de scheepsbouw.
• De familie Schouten, die van 1844 tot 1979 schepen bouwde in Muiden.
• De familie Kok, die van 1936 tot de jaren negentig in Muiden actief was.
• De familie Dolman, die in 1932 hun eerste kruisertje Bertha bouwde.

Plus een moderne opvolger van de beroemde scheepsbouwers; Hans Kroon, timmerman en hobby-scheepsbouwer. Zijn zoon Mike volgt trouwens ook al weer in zijn voetstappen. Kortom; een zeer interessant overzicht van eeuwenlange scheepsbouw in Muiden.

*********** Als speciale bijlage: DE DIGITALE SLUIZ, AFLEVERING 156! *******************

Van 29 september 1817 tot 20 december 1902 was de familie Pauw in Muiden actief als scheepsbouwer. Hendrik Pauw, de stamvader, kwam uit Durgerdam naar Muiden toe en bracht oa zijn zoons Pieter en Cornelis mee. Pieter nam de werf van zijn vader over en breidde hem uit. Pieters zoon Thomas nam de werf “Het Hert” in 1855 over en zette deze voort tot 1892.

Na zijn faillissement waren er plannen een amoniakfabriek op de werf ten zuiden van de zeedijk te stichten.Dit ging na hevige protesten niet door. Na Thomas zijn dood in 1902 verkochten   de erven Pauw de werf aan Jan Machiel Schouten. De familie Schouten had toen de hele Westelijke Vechtoever van de dijk tot aan de Sluis in handen. Zo ontstond de grote scheepswerf Schouten. (Uit: Villa Amuda, oktober 1999, jaargang 11 nummer 1). Op de foto het inmiddels verdwenen houten grafmonumentje van Jacob Pauw, (1858-1881) zoon van Thomas Pauw, op de Algemene Begraafplaats in Muiden.

A.C. Schouten werd geboren in 1879. Hij was een van de jongste zonen van Hendrik Schouten, de oprichter van het familiebedrijf.

De firma Schouten kwam in 1844 in het bezit van   Scheepswerf “De Hoop". Onder de bezielende leiding van Hendrik werden geleidelijk aan de naastliggende werven opgekocht, zoals “Het Hert” en “Nooitgedacht”. Na diens dood in 1894 werd na een overgangsperiode, A. Schouten in 1899 op twintigjarige leeftijd door de familie als beherend vennoot aangesteld. In 1903, bij de oprichting van de n..v, werd hij directeur. Van die tijd af volgden de verschillende verbouwingen en uitbreidingen elkaar snel op, zodat na een twintigtal jaren van de oorspronkelijke gebouwen op de werf niets anders overbleef dan het vroegere woonhuis van H. Schouten. Dat werd in 1975 nog bewoond door de toenmalige directeur. Bezield met ondernemingsgeest en vol energie richtte A. Schouten de werf van zijn vader in naar de grondig verander-de eisen van zijn tijd, namelijk een omschakeling van het houten naar het ijzeren schip. Vele waren de boten die indertijd werden afgeleverd. Pas na 1929 nam de productie af en deed de crisis ook in de scheepsbouw zijn intrede. Het was vrijwel onmogelijk tegen lonende prijzen nieuwbouwopdrachten te verkrijgen. A.C. Schouten maakte deze teruggang als directeur niet meer mee. Hij trad op 21 december 1932 om gezondheidsredenen af en stierf op op 15 februari 1937. De   naam Schouten is nog altijd een begrip in Muiden.

Uit: “Kent u ze nog…de Muider Spieringen, Europese Bibliotheek, Zaltbommel 1975.

In de Hellingstraat was tot 1979 scheepswerf Schouten gevestigd, opgericht in 1844. Vele Muidenaren hebben daar gewerkt. Op deze foto van 27 mei 1907 staan onder anderen in willekeurige volgorde: Sip van der Weijden, Janus van Zetten, Jaap en Wijnand van Aalst, Jan Bonte, Evert en Johan Ruizendaal, Willem Abcouwer, Klaas Mol (van Stof Mol), Jan Mol (van Herman Mol), Piet en Bram Visser, Willem Schulp, Karel Sapij, Jan Brouwer sr. en jr. Jantje Brouwer, Kees Wormhout, Jan Goosen, Albert Jan Zevering, Piet Loevens, Anton Frantzen, Karel Moolhuizen, Jaap van Kesteren, Ravensteijn, Jan Pretorius en Kees de Groot. (Uit: Muiden in oude ansichten,deel 2, door G. Kuit, 1975.)

In 1936 begonnen de gebroeders J. en L. Kok in Muiden een eigen scheepswerf. Op deze foto uit omstreeks 1950 (ter gelegenheid van het in gebruik nemen van het nieuwe kantoor aan de Westzeedijk) oa: Steef Sondi j(achterste rij, 3 e van rechts) J. Schulp, (middelste rij 4 e van links)mw.G. Kok-Kos met zoon Bert op schoot en de dochters Hennie en Atie. Daarnaast L. Kok, Mw. A. Kok-Van As, dochter Riek, J. Kok en zoon Joost. (Uit: Kent u ze nog…de Muider Spieringen?Door SC van Diest, G. Kuit en G. Kuit-Makkinje, 1975.)

Twee andere gebroeders waren Jo en Klaas Dolman. Zij tekenden op hun zolderkamer het ontwerp van hun eerste kruisertje, de Bertha, dat zij in 1932 bouwden in opdracht van de heer Ouwerig. Dit was tevens de start van hun jachtwerf   “IJsselmeer”aan de haven van Muiden. Omstreeks 1936 werd de loods aan de Westzeedijk 2-3 in gebruik genomen. Op de foto van links naar rechts: Jo en Klaas Dolman, met uiterst rechts Jan IJgosse, die meer dan veertig jaar bij de gemeente Muiden werkzaam was als opzichter van het gas- en elektrabedrijf.

(Uit: Kent u ze nog…de Muider Spieringen?Door SC van Diest, G. Kuit en G. Kuit-Makkinje, E.B. 1975.)  

         Heden ten dagen worden er geen schepen meer in Muiden gebouwd op werven zoals in de tijden van Pauw, Schouten, Kok en Dolman. Wel zijn er nog enthousiaste amateurs die zelf hun boot (ver)bouwen. Hans Kroon, verre nazaat van de scheepsbouw familie Pauw en in de verte ook nog familie van de gebroeders Dolman, is zo iemand. In november dit jaar werd zijn zelfgebouwde sloep Zomerzon opgetakeld voor de winterberging. Op de foto rechts Hans en links ter ondersteuning zijn oudste zoon Roy. (Foto GK.)