Redactie en uitgave: Historisch Archief Muiden. Burg. de Raadtsingel 32, 1398 BG Muiden.Tel.nr. 029426-4922

De Sluiz

 

 

Aflevering nr. 113 Winter in het voorjaar

 

Na twee weken winterslaap pak ik de pc maar weer eens voor een potje spuien via de Digitale Sluiz.

  • De na-weeën van Zwarte Donderdag (17 februari 2005) spelen mij nog steeds parten. In mijn ongebreideld enthousiasme heb ik de dag voor de fatale beslissing een galg in elkaar getimmerd, waaraan op de bewuste avond het lijk van de meermin bungelde, wat de ondergang van het kleine Muiden symboliseerde. Het handmatig zagen van de dikke hardhouten balk die de voetsteun van de galg vormde, heeft me een ontstoken schoudergewricht opgeleverd. Een pijnlijk souvenir dus, dat me dagelijks herinnert aan de verloren slag in de strijd tegen de massale bebouwing van het KNSF-terrein. De dokter schreef me grote roze pillen voor, 3x daags 600 miligram.
  • Ik fietste de volgende zaterdag met de galg op mijn schouder door Muiden naar de Westbatterij, waar mijn kruisweg eindigde. De zeeverkenners namen het ding in ontvangst en beloofden er een plek voor te zoeken. Zoals ik ook al in mijn betoog van maandag 14 februari tijdens het vervolg van de commissie-C stelde, was de grond waarop nu de Westbatterij staat, ooit de galgenplaats. Op de oudste kaart van Muiden, die van Jacob van Deventer uit 1560, zijn ter hoogte van de monding van de Vecht aan de westkant langs de dijk een aantal galgjes te zien. Ze waren mij eerlijk gezegd nog nooit opgevallen, tot ik in het prachtige boek van Ida Kemperman en Aukje Zondergeld over 650 jaar stadsrechten van Weesp een soortgelijke afbeelding zag.
  • De enige weg van Amsterdam en Diemen naar Muiden liep indertijd over en langs de dijk. Iedere bezoeker van Muiden kon zo zien dat er met de wet in Muiden niet te spotten viel, want men had namelijk de onfrisse gewoonte om de lijken van de ter dood veroordeelden te laten hangen voor “de vogelen des velds” en andere aaseters. De link met het heden is dat men in Muiden al geruime tijd op zoek is naar een “hangplek” voor jongeren en dat de Westbatterij de zeeverkenners wordt afgepakt door de gemeenteraad, via het aanbod aan de KNSF om het monument voor 1 euro over te nemen. De jongeren moeten dan misschien maar ergens op de dijk gaan rondhangen.
  • De discussie over de zogenaamde JOPS eindigde een week na Zwarte Donderdag in een afgang voor CDA-wethouder Jaap Meijer. Zowel in Muiden als in Muiderberg was de weerstand tegen de voorgestelde ontmoetingsplaatsen groot. Omwonenden die al dan niet waren uitgenodigd en/of geïnformeerd door het college, verwierpen zonder uitzondering de plannen. De Muiderbergers wilden geen hangplek bij de Googweg, omdat het een aantasting van de rust en de sfeer bij de monumentale muur van de joodse begraafplaats zou zijn. Bovendien vonden zij de niet in het verslag vermeldde opmerking van de wethouder dat men zich voor sanitaire zaken maar achter een bunker moest terugtrekken, net zoals zijn hond die uitgelaten werd, buiten alle fatsoen.
  • In Muiden bracht oa fietsenmaker Piet Logchies naar voren dat het beschermde stadsgezicht van Muiden er bepaald niet fraaier op zou worden als er een contrasterend afdakje zou worden gebouwd naast de entree van de vesting, op de invalidenvisplaats, nabij de glascontainer. Bovendien mocht hij zelf in eerste instantie van de gemeente geen afdakje maken naast zijn huis, om zijn auto onder te stallen. De jongeren, waar het in feite allemaal om ging, schitterden door afwezigheid. Wel kwam de jongerenwerker, compleet met Palestijnse sjaal, nog even langs. Hij had weinig te vertellen. Het voorstel werd na rijp beraad tenslotte teruggetrokken. Wordt waarschijnlijk over een tijdje weer vervolgd.
  • Niet alleen aan wal is er veel leed, maar ook aan boord van sommige schepen wordt veel gezucht. De Urker vissers die sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw Muiden geregeld aandoen met hun vangst en zo nog wat bedrijvigheid veroorzaken die doet denken aan oude tijden, hebben het moeilijk. De spieringvangst op het IJsselmeer wordt, net als vorig jaar, verboden door het ministerie van visserij. De visafslagen in Volendam, Enkhuizen en Urk hebben een lagere omzet. Paling, rode baars en snoekbaars worden steeds minder aangevoerd. Ooit visten er op het Ijsselmeer 4000 vissers op 2000 schepen. Nu zijn er nog 68 vissers actief en het worden er steeds minder. In de loop van dit jaar wordt het aantal nog eens gehalveerd via een sanering. Om de spiering voor uitsterven te behoeden mag er dit voorjaar dus niet op gevist worden. Het beroep van Ijsselmeervisser daarentegen wordt niet beschermd.
  • Een man die ooit op de rijke spieringvangsten bij Muiden afkwam was de op 19 februari 1898 in Breezand in de Anna Paulownapolder geboren Louwrens Voorthuyzen. Hij verhuisde in 1938 naar Muiden en woonde enkele jaren in een van de vier huisjes die tot 1994 in de achtertuin van Joop van der Pouw stonden. Tussen de winkel aan de Herengracht en de achteruitgang aan de Kloosterstraat stond eigenlijk alleen de gevel van de pandjes nog overeind. De broer van Joop had als garagehouder de tussenmuren in de jaren zestig of zeventig eruit gesloopt en er een werkplaats van gemaakt. Later maakte Joop er zijn magazijn van. Na de brand bij Floris V op 12 juni 1994 werd de bouwval afgebroken en de keuken van het restaurant werd tijdens de herbouw op die plaats uitgebreid. In welk huisje Lou precies had gewoond wist Joop niet, maar mijn moeder vertelde later dat háár ouders voordat ze in 1925 naar de Herengracht verhuisden, ook in dat rijtje hadden gewoond. Tante Nel werd er geboren. Ik heb er nog foto’s van gemaakt voor de sloop.
  • Lou stond bekend als de palingboer en verkocht inderdaad op de Amsterdamse Dappermarkt vis. “Blanke Zuiderzeeaal!” placht hij te roepen. Ook verkondigde hij zijn eigen evangelie, want na een mystieke ervaring aan de oever van de Zuiderzee predikte hij een vreemd soort geloof, waarin hij later, min of meer gestuurd door zijn tweede vrouw Mien (die nog altijd leeft in Spanje), verkondigde God te zijn. Daarnaast hield hij zich bezig met het knutselen aan een eigenaardige fiets en het zoeken naar het perpetuüm mobilee, een eeuwig durende beweging. Zijn eerste en trouwste volgeling was Evert Schoonheden uit Muiden. Lang nadat Lou, tegen de verwachting in (hij was zogenaamd onsterfelijk), op 24 maart 1968 overleed in België, bleef Evert zijn leermeester trouw. Na Everts overlijden enkele jaren geleden kreeg ik van zijn maatje Dirk van der Plas, voor wie hij nog jaren lang vis schoonmaakte, een stapel tijdschriften van de Lou-beweging. Er zijn Duits-, Frans- en Nederlandstalige uitgaven bij, die samen met een drietal jaarboeken de periode 1962-1969 bestrijken. In een Duitstalige uitgave (nr. 62, 6 e jaargang 1968) staat dat de “ Monatliche Auflage” 30.000 stuks is. En dat alles zonder kopieerapparaten gemaakt.
  • Op de website www. willemkroon. nl kunt u meer lezen over Lou. De in Muiden woonachtige publicist Wim Zaal schreef in zijn boek “Gods Onkruid” over Lou en andere Nederlandse sekten en messiassen. Het is in 2004 opnieuw uitgegeven bij uitgeverij Aspekt in Soesterberg. Het altijd interessante wekelijkse NPS/VPRO programma “Andere tijden” besteedde onlangs ook aandacht aan Lou de Palingboer. Zijn zoon Jan woont tegenwoordig in Muiden en kwam er ook in voor.
  • Uit het voorgaande mag blijken dat Muiden op zijn minst een bescheiden visserijverleden heeft. De vissers van mensen in dienst van Lou, maar ook de echte vissers Jaap Teerhuis, Ab Westerveld en natuurlijk Sterke Hein, visten allen in de Zuiderzee en omgeving. Ook de Muider legende van de zeemeermin (niet te verwarren met de Nee-meermin) is ondenkbaar zonder visserij. Toch stelt de VIB in een persbericht dat de visserij in Muiden nauwelijks een bron van bestaan geweest is. Ze is bang dat Muiden na het raadsbesluit van Zwarte Donderdag alsnog verandert in een Vissersstad. Dat vanwege Rolf Visser natuurlijk, de eigenaar van de KNSF. Ik kan alleen maar zeggen: De vis wordt duur betaald. (Zie ook De Digitale Sluiz nr. 87; over spiering en rotte vis.)
  • “Muiden voelt als een warme deken” zei mevrouw Anne-Marie Worm-De Moel (voortaan gewoon: Worm) voordat ze werd geïnstalleerd als de nieuwe burgemeester van Muiden. Ze dacht: “Wat een enig stadje.” Kijk, dat is nou tenminste iemand die weet waar ze het over heeft. Ze zal die deken nog hard nodig hebben met de kou buiten, letterlijk en figuurlijk. De winter heeft hard toegeslagen in het voorjaar. Terwijl de meteorologen de lente al in huis gehaald hadden, trok de natuur zich niets aan van de voorspellingen en de kalender en haalde ouderwets uit met een dik pak sneeuw en strenge vorst. Menigeen wist niet wat hem overkwam, want sinds de winter van 1979 was er niet meer zo’n pak naar beneden gekomen.
  • Dat leverde naast mooie plaatjes en de nodige sneeuwpret ook veel problemen op. Bejaarden en slecht ter been zijnde mensen zitten al sinds afgelopen woensdag voornamelijk binnen, uit angst om te vallen. De doorgaande wegen zijn inmiddels wel schoon, maar de woonwijken blijven verstoken van sneeuwschuivers en strooiwagens. De sneeuw is veranderd in een ijslaag die lopen en fietsen tot een riskante bezigheid maakt. Waar zijn de tijden gebleven dat de gemeente met een strooiwagen met zand alle straten afreed? Nu wil ik niet op alle slakken zout strooien, maar misschien kan er toch in de toekomst iets meer gedaan worden, alstublieft, dankuwel.
  • Meer winterse zorgen. De bekende Muier huisschilder B.W., beter bekend als P., stond op het Amstelstation in het halletje bij de schuifdeuren te wachten op de bus naar Muiden. Hij rookte stiekem een shaggie. Er kwamen twee agenten naar hem toe. “Een boete, meneer, het is hier verboden te roken. Mogen wij ook even uw legitimatiebewijs zien?” Dat had P. niet bij zich. Nog een boete dus. Terwijl de dienaren der wet hun bekeuringen uitschreven, zag  P. zijn bus aankomen. Hij vroeg of ze een beetje op konden schieten met het uitschrijven van de bonnen, maar men maakte geheel geen haast, zodat P. alsnog zijn bus verliep en weer een half uur moest wachten. In de kou en zonder shaggie.
  • Waren ze bij de gemeente Muiden maar zo voortvarend met het controleren van het slopen van gebouwen waar asbest in zit. De oude winkel van Jan Lammen in de Zeestraat gaat waarschijnlijk binnenkort tegen de vlakte, maar buurman Frits van Dijk blijft strijden tot het bittere eind om de bouw van het hoge huis van architect Wentink te voorkomen. Ach, was Jan Lammen maar niet zo jong gestorven. Bij hem kon je tenminste altijd om een boodschap komen.
  • Het afscheid van burgemeester Smith ging niet onopgemerkt voorbij. Ik liep op maandagmiddag  28 februari omstreeks 17.00 uur door de Amsterdamsestraat, toen er een ramp gebeurd leek te zijn in Muiden. Onophoudelijk klonk er een sirene.   Normaal weet iedereen dan dat er op de A1 weer wat gebeurd is, maar deze keer kwam het geluid uit een andere richting. Burgemeester Smith werd als hoofd van de brandweer vervoerd van het Muiderslot naar de Kazerne, waar hij onder grote belangstelling van de bevolking afscheid nam. Geen ramp dus maar een feestelijke gebeurtenis.
  • Mevrouw Worm zal nog even moeten wachten voordat ze weer op een terrasje aan de sluis kan gaan zitten om de Muidenaren beter te leren kennen. Afgezien van het feit dat er vooral toeristen aanschuiven, is het nog wat te vroeg in het jaar. Eerst moet de Groote Zeesluis nog helemaal gezandstraald en gevoegd worden. De mannen die de klus klaren werken van zes uur ’s morgens tot 8 uur ’s avonds, zes dagen per week, onder alle weersomstandigheden. De Christo-zeilen in wit en oranje maken de indruk van een camping voor bouwvakkers, maar er wordt hard gebuffeld om op tijd klaar   te zijn voor 1 april.
  • Het is ook geen weer voor voetballen, dus kunnen Saskia en Jolanda Verschuren eens wat anders doen in het weekend. Dat zal dan wel zaalvoetballen worden, gezien hun niet aflatende interesse in het balspel. Er stond een leuk en interessant artikel over de Muider voetbaltweeling in de Gooi-en Eemlander, eind februari, geschreven door Bert-Jan van Oel. Tamar is geen sportverslaggever.
  • Op 1 maart 2005 kreeg mevrouw Worm de ambstketen van Muiden in de Grote Kerk omgehangen door loco-burgemeester Jaap Meijer. Een mooie gelegenheid om dat sieraad eens onder de loep te nemen. Het is een vrij dunne schakelketting in zilver uitgevoerd, van zo ‘n 30 cm lang, met aan het eind een penning. Ik ben er niet bij geweest, maar ik zou het voorwerp graag eens van nabij willen bestuderen. Volgens mijn encyclopedie staat er aan de ene kant het rijkswapen en aan de andere kant het wapen van de gemeente. De keten moet oa gedragen worden wanneer de burgemeester de raad voorzit. Een deurwaarder bij het gerecht draagt gedurende zijn ambtsvervulling ook een ambtsketen. En burgemeester is eigenlijk ook een soort deurwaarder, maar dan van het gemeentehuis.
  • Laatste nieuws: De KNSF trekt de aanvraag voor de kapvergunning van het Kruitbos voorlopig in. Men wil eerst nader laten onderzoeken hoe en hoeveel bomen er nu precies gekapt moeten worden. Nadat het advies is uitgebracht zal er een nieuwe aanvraag worden ingediend. De oude was trouwens ook per 1 maart verlopen. Uitstel van executie dus voor de bomen, planten en dieren in het gebied dat straks door woningbouw en kantorenaanleg zal worden herschapen in een groot bouwterrein. En hoe zit het met de MER-rapportage? We wachten af

 

 

 
Did you come to my page by SearchEngine? Click here to see my WebSite...